‘Ik zoek verbinding met anderen’

Het is opvallend dat een 63-jarige boer nog aan zo’n project begint. Opvolgers heeft hij niet. ‘Ik hoop het bedrijf over een jaar of vijf te verkopen aan iemand die ermee verder wil. Het huis hebben we ook net verbouwd. Als ik nu al op een flatje ga zitten, word ik niet gelukkig’, stelt Arie van den Berg.
Het is typerend voor de tijdgeest. De melkveehouder is de zesde generatie op het bedrijf, maar geen van zijn vier kinderen wil de biologische boerderij met 75 melkkoeien voortzetten. ‘Het zijn stadskinderen. Ze zien in dat je met een 36- tot 40-urige werkweek ook een prima boterham kunt verdienen, dus waarom zou je dan nog boer worden? Vrije tijd wordt steeds kostbaarder.’
Op termijn ontstaan er twee soorten bedrijven, is zijn filosofie. ‘Grote bedrijven met drie- of vierhonderd koeien, die gerund worden door drie compagnons, zodat ze toch hun vrije tijd behouden, of bedrijven met professionele neventakken. De boer wordt dan een manager en zet iemand erop die het werk leuk vindt.’
Zijn eigen melkveehouderij lijkt die laatste weg in te slaan. Veel grote agrarische bedrijven zijn geen optie in Midden-Delfland, de groene ruimte tussen Rotterdam en Den Haag, waar de stedeling recreëert. Bedrijven met professionele neventakken wel. ‘Ik zoek de verbinding. Met het kinderdagverblijf richt ik me daarom vooral op de Technische Universiteit Delft die hier om de hoek zit. Werkende ouders kunnen ’s ochtends hun kinderen brengen en ’s avonds weer ophalen.’
De biologisch melkveehouder is officieel net een week hoogheemraad af. Tien jaar heeft hij in het bestuur gezeten van het hoogheemraadschap van Delfland, waarvan de laatste zes jaar als hoogheemraad. Met zijn vertrek is ook de agrarische sector niet meer vertegenwoordigd in het dagelijks bestuur. Zelfs de enige geborgde zetel is naar bedrijfsgebouwd gegaan.
Voor hemzelf vindt Van den Berg het jammer afscheid te moeten nemen, voor de agrarische sector een gemiste kans. ‘Sommigen zeggen: ‘Als je er niet bij zit, dan kun je tegen zijn.’ Maar ik zit er liever bij. Dan kun je meesturen. Ook al is dat niet altijd meteen voor iedereen zichtbaar. Het feit dat je erbij bent als sector, geeft je positie.’

Belang agrarische achtergrond

Zeker in een verstedelijkt waterschap is dat van groot belang, stelt de ondernemer. ‘Mijn agrarische achtergrond is me goed van pas gekomen. Je ziet daardoor het belang van de sector beter in. Denk alleen al aan de tarievendiscussie die we hier hebben gehad. De kosten per hectare onbebouwd lagen ontzettend hoog, omdat boeren ook opdraaiden voor de vele wegen en spoorlijnen die we hier hebben. Uiteindelijk hebben we dat weten om te draaien, maar als er niemand met een agrarische achtergrond bij was geweest, dan had de sector waarschijnlijk het onderspit gedolven.’
Daarnaast heeft Van den Berg het waterschap als gesprekspartner weten te introduceren in de discussie rondom het Kierbesluit. ‘Ons zoet water komt uit de Zuidwestelijke Delta, dit ligt in het gebied van een ander waterschap. Zeker voor de glastuinbouw hier is het belangrijk dat die watervoorziening gewaarborgd blijft. Door ons bij de onderhandelingen te betrekken, hebben de we de zoetwatergarantie bij het Spui overeind weten te houden.’
Zeker in het gebied van een verstedelijkt waterschap als Delfland, is samenwerking noodzakelijk, stelt de melkveehouder. ‘We zitten hier maar met zestig agrariërs, maar we nemen wel een kleine helft van de totale oppervlakte in. We zijn de longen van de stad. Vanuit de stad is het maar tien minuten fietsen. De waarde van lucht en ruimte is niet in cijfers uit te drukken, maar agrariërs hebben wel degelijk een toegevoegde waarde.’
Toch lijkt dat nu onderkend, omdat alleen nog de coalitie van het waterschap agrariërs kent. Zelfs in Provinciale Staten van Zuid-Holland zitten geen agrariërs meer – Van den Berg had zich hier ook voor verkiesbaar gesteld – terwijl Zuid-Holland voor driekwart uit agrarisch gebied bestaat.
‘Met stemmen ga je het dus nooit redden. Zeker nu de geborgde zetel ter discussie staat, moet je je communicatie koppelen aan andere partijen met gelijkgestemde belangen, zoals de procesindustrie. Daar kan dan ook de agrarische sector op meeliften.’