Ideale stalbodem nog niet gevonden

Pieter StokkermansEen aantal zuivelverwerkers verbiedt met ingang van volgend jaar het gebruik van compost in stallen van melkveehouders. Net als in ligboxen mag dit in vrijloopstallen niet meer worden gebruikt. In dit relatief nieuwe staltype is compost erg gewild. Melkveehouders moeten nu zoeken naar alternatieven.
Dinsdag was er in Moerdijk een informatiebijeenkomst rond de praktijknetwerken ‘Tot op de bodem uitgezocht’ en ‘Humest’. Ook hier bleek de populariteit van compost. ‘Ik weet nog niet wat ik volgend jaar als bodem gebruik, maar het is een stuk minder dan deze compost’, verzuchtte een van de deelnemers.
Verwerkers als Royal FrieslandCampina komen met een verbod op het gebruik van compost als bodem op melkveebedrijven, omdat door schimmelvorming in de bodem de kwaliteit van lang houdbare melkproducten wordt beïnvloedt. Dit komt vooral door de (X)TAS-schimmel.

Hoge temperatuur

Volgens Bram den Hollander van IDV-advies blijkt dat een hoge temperatuur die schimmelvorming versterkt, hoewel er nog weinig onderzoek rond deze schimmels is verricht. ‘Alles wat warm is of heeft gezeten, verhoogt de hoeveelheid schimmels. Denk daarbij aan compost, maar soms ook aan broeivorming bij bijvoorbeeld opgeslagen hout of gescheiden mest aan de hoop.’
Ook is het volgens Den Hollander niet verstandig om producten te mengen. ‘Uit onderzoek komt naar voren dat stro en compost leiden tot meer schimmelvorming’, weet hij.
Het netwerk ‘Tot op de bodem uitgezocht’ keek naar verschillende middelen die als boxcompost konden dienen. Aandachtspunten daarbij waren onder meer ammoniakuitstoot, schoonheid van het product en dierhygiëne, maar ook arbeid en kosten.
Gescheiden mest en houtsnippers doen het goed, hoewel de resultaten rond de schimmelvorming wisselend zijn. De verschillende deelnemers rond het netwerk zijn daarom nog zoekende naar de ideale bodem. De één probeert het met paardenmest, terwijl een ander nu gips uittest.
Marc Havermans uit Moerdijk kiest voor stro. ‘Dat is ruim voorradig, geeft een mooie kleur en voldoende draagkracht. Het verbruik per koe ligt lager dan bij compost.’
Op dit moment zijn er bij Havermans ook te veel schimmelsporen gevonden. Volgens hem komt dit mogelijk doordat het is vermengd met oud compost. ‘Bij metingen van de temperatuur zijn nog nooit hogere waarden dan 32 graden Celsius gevonden, terwijl de (X)TAS-schimmel pas bij 40 graden actief wordt.’
De melkveehouder wil binnenkort de huidige bodem weghalen en beginnen met een nieuwe bodem. Hiervoor wil hij de eerste weken dagelijks instrooien, zonder dat er wordt gefreesd. Vervolgens wordt er regelmatig bijgestrooid en dagelijks gefreesd. Voor een goede droging moet er voldoende lucht in de bodem worden gebracht.
Overigens strooit Havermans in de zomer niet meer bij. ‘De stal blijft door enkel frezen droog. Wel is verder onderzoek nodig, bijvoorbeeld naar de ideale haksellengte voor de beste bodem.’