Ganzenreductie Friesland forse opgave

Tienke WoudaOf de nieuwe ganzenaanpak uiteindelijk tot enorme reducties leidt is de vraag, geeft Sterkenburgh aan. ‘De tijd kan het plan weleens hebben ingehaald, maar het is een begin.’
De ganzenpopulatie neemt fors toe. Met name het aantal brandganzen blijft langer op het land. ‘Tot ongeveer 20 mei kom je ze nog tegen in de Workumerwaard, Anjumer Kolken en de eilanden.’
Daarbij komt dat de brandgans een ‘enorme centenopslok’ is, zegt de melkveehouder uit Ferwoude. ‘Ik spreek boeren waar rond 20 mei nog geen centimeter gras staat. Schadebedragen van 800 tot 1.000 euro per hectare zijn geen uitzondering.’
Waar Sterkenburgh zich ook zorgen over maakt is de verandering in de schadestatistieken, nu het Faunafonds buiten de foerageergebieden een behandelbedrag van 300 euro per verzoekschrift gaat rekenen.
Voor hem en zijn Zeeuwse collega Peter de Koeijer was dit de aanleiding om uit het Faunafonds te stappen. ‘De invoering van het behandelbedrag heeft veel kwaad bloed gezet. Bij kleinere taxaties zullen veel boeren de schade niet laten taxeren. De provincie kan dan aangeven dat het beleid werkt. Maar dat is een verkeerde voorstelling van zaken.’

Winterrust

Provinciale Staten van Fryslân stemmen deze maand over de ganzenaanpak. Het ontstaan van dit plan had heel wat voeten in de aarde. Nadat in december het landelijk ganzenakkoord klapte, sneuvelde in mei het akkoord van onder andere LTO Noord Fryslân en natuurorganisaties.
Struikelblok was de winterrust. Waar natuurorganisaties een winterrust van vier maanden voorstelden, hield LTO Noord het op maximaal twee maanden. Provincie Fryslân kwam deze zomer met haar eigen ‘guozzenaanpak’ nadat de partijen er samen niet uitkwamen.
LTO Noord Fryslân haalde opgelucht adem dat de provincie de eerste twee jaren een winterrust van twee maanden voorstelt. Na evaluatie moet blijken of het mogelijk is over te gaan op een winterrust van vier maanden. Hier heeft LTO Noord zich altijd tegen verzet, net als NMV.
Een doorbraak is de verruiming om de brandgans te verjagen met ondersteunend afschot. Deze beschermde vogel mag straks het hele jaar aangepakt worden buiten de foerageergebieden, met uitzondering van de winterrustmaanden.
In ruil voor de versoepeling rond de verjaging van de brandgans wil de provincie 8.000 hectare bijzonder foerageergebied aanleggen waarvoor een twee maanden langere foerageertijd geldt om de brandgans beter te beschermen. Het gaat vooral om de eilanden, Workumer Binnenwaard en de buitendijkse gebieden.
Waar zo’n 85 procent van de boeren vrijwillig meedoet in reguliere foerageergebieden, is dat voor bijzondere foerageergebieden nog onduidelijk. Boeren op de eilanden hebben nog niet voor deze gebieden getekend. Zij eisen een hogere schadevergoeding, omdat ze de ganzen twee maanden langer moeten gedogen.
Friesland was overigens de eerste provincie waar in 1997 met foerageergebieden werd geëxperimenteerd toen agrarische natuurvereniging de Kuststripe in Zuidwest-Friesland met een proef begon. ‘Veel boeren dachten dat de ANV gek geworden was. Ganzen zijn er sinds jaar en dag, en als verjaging toch niet helpt, kun je er beter mee dealen.’
In 2005 voerde provincie Fryslân een ‘vrijwillig’ beleid in. Veel boeren zetten hun vraagtekens bij die term. De ganzen komen toch en niet meedoen betekent een lagere vergoeding en 300 euro behandelkosten.
Hoewel er nog genoeg haken en ogen aan de provinciale aanpak zitten, prijst Sterkenburgh de inzet en aanpak van de provincie. De provincie moest nu ook wel met een goed plan komen, realiseert hij zich.
‘Eerder gaf de provincie ontheffingen en het rijk betaalde. Dat voelde ze niet in de portemonnee. Er was politieke onwil om wat aan het probleem te doen. Nu ze zelf de portemonnee moet vasthouden, staat ze er anders in. Het is nu zaak om het plan hier en daar nog aan te passen.’