'Europa moet zijn eigen boontjes doppen'

Column Politiek Bart Millenaar 24 dec 2025 om 11:00uur

De nationale veiligheidsstrategie die de Verenigde Staten hebben gepresenteerd, heeft Brussel verder op scherp gezet. De boodschap van president Donald Trump is helder: hij ziet geen heil in internationale samenwerkingen, zoals de Europese Unie, en Amerikaanse steun aan Europa is niet langer vanzelfsprekend.

Bart Millenaar, lobbyist voor LTO Nederland bij de Europese instellingen in Brussel

De inzet op strategische autonomie in Brussel komt daarmee in een stroomversnelling, en lijkt landen op het eerste gezicht dichter bij elkaar te brengen. Het besef daalt in dat Europa haar eigen boontjes moet doppen. Letterlijk en figuurlijk. Dat besef ligt aan de basis van de Europese samenwerking. Het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) heeft dan ook als doel voedselzekerheid, stabiele markten en een fatsoenlijk boereninkomen.

Hoewel landbouw in Brussel vaker wordt erkend als strategische sector, blijft het beleid vooralsnog achter. Een verlaging van het landbouwbudget staat haaks op die erkenning. Het GLB wordt grotendeels ingezet voor vergroeningsmaatregelen, maar biedt ook inkomensstabiliteit in slechte jaren en dus continuïteit van voedselproductie. Snijden in dat budget betekent spelen met de weerbaarheid van de sector.

Die weerbaarheid wordt niet alleen bepaald door het GLB. De stapeling en complexiteit van milieuwetgeving zorgen voor onzekerheid en vertragen investeringen in verduurzaming. Het is goed dat de Europese Commissie inzet op vereenvoudiging, maar oplossingen laten nog op zich wachten. Aandacht vragen hiervoor is niet eenvoudig: de verschillen tussen landbouwsystemen en belangen zijn groot. Boeren zijn collega’s én concurrenten.

Boeren uit verschillende landen willen in principe hetzelfde: op een eerlijke, duurzame manier voedsel produceren en daar een fatsoenlijk inkomen mee verdienen

Bart Millenaar, lobbyist bij LTO Nederland

Toch is juist de landbouw een voorbeeld van Europese solidariteit. Breng boeren uit verschillende landen bijeen en het blijkt dat ze hetzelfde willen: op een eerlijke, duurzame manier voedsel produceren en daar een fatsoenlijk inkomen mee verdienen. Die solidariteit zie ik terug in mijn werk binnen Copa-Cogeca. Ondanks uiteenlopende belangen lukt het vrijwel altijd om namens boeren en coöperaties uit 27 lidstaten tot gezamenlijke standpunten te komen.

Een voorbeeld is het boerenprotest in Brussel van donderdag 18 december 2025. Waar protesten vaak nationaal zijn georganiseerd, staan dit keer boeren uit alle lidstaten achter dezelfde oproepen: een sterk en goed gefinancierd GLB na 2027, eerlijke handel en vereenvoudiging van regelgeving met meer rechtszekerheid. Zo laat de landbouw zien dat geopolitieke druk Europa niet uiteen hoeft te trekken, maar samenwerking juist kan versterken.