Helikopteronderzoek moet informatie geven over verzilting en ondergrond

De helikoptermetingen worden uitgevoerd in het project Freshem-NL, waarin de onderzoeksinstituten samen met zeven provincies, zeven waterschappen en vijf waterbedrijven samenwerken. Het project is opgezet om Nederland weerbaarder te maken tegen zoetwatertekorten, de Rijksoverheid draagt bij in de financiering vanuit het Deltaprogramma Zoetwater.

De metingen worden gedaan met een meetinstrument dat onder een helikopter hangt. Van de meetresultaten wordt een driedimensionaal beeld tot 200 meter diep gemaakt. Hiermee krijgen de onderzoekers inzicht in het zoutgehalte van het grondwater op verschillende dieptes en de locatie en dikte van de kleilagen. Het onderzoek wordt uitgevoerd voor delen van Noord-Brabant, Zeeland, Zuid-Holland, Noord-Holland, Friesland, Groningen en Drenthe.

Grote gebieden in kaart

'De resultaten zijn belangrijk voor onder meer agrariërs en water- en natuurbeheerders. Het geeft meer inzicht in hoe op een duurzame en verantwoorde manier om te gaan met water', aldus Jan Gunnink van TNO GDN. 'Helikopters maken het mogelijke grote gebieden van Zeeland tot aan Groningen in kaart te brengen. Partijen kunnen straks jarenlang vooruit met de resultaten van dit project', voegt expert grondwatermanagement Geert-Jan Nijsten van Deltares toe.

De beschikbaarheid van zoet water verandert door klimaatverandering en de behoefte eraan neemt toe. Nederlandse kustgebieden worden langzaam zouter en in polders stroomt zout grondwater omhoog. Die verzilting schaadt zowel landbouw als natuur. 'Het is dus belangrijk inzicht te hebben in het zoutgehalte van het grondwater', zegt Gunnink.

Belang van kleilagen

Volgens Nijsten is het ook belangrijk meer te weten over de ligging van kleilagen. Deze beschermen het grondwater dat eronder ligt tegen verontreiniging van bovenaf. Kennis over kleilagen is ook nodig om de grondwaterstroming en daarmee de mogelijke gevolgen van klimaatverandering en ingrepen op het watersysteem beter te begrijpen.

'Om ervoor te zorgen dat op termijn de natuur, landbouw en bedrijven zo weinig mogelijk schade ondervinden van verzilting en er voldoende drinkwater beschikbaar is, is het belangrijk om de ondergrond en het grondwater goed in beeld te hebben', benadrukt de Deltares-expert.