E. cecorum blijkt moeilijk te tackelen

René LuijmesVleeskuikens hebben de laatste jaren last van kreupelheid door enterokokken en dan met name door Enterococcus cecorum (E. cecorum). Deze bacterie komt voor in de darmen van mensen en dieren.
Hoe de infectie met de bacterie exact verloopt, is onbekend. ‘Waarschijnlijk gaat dit via de darmwand’, zegt pluimveedierenarts Merlijn Kense van de Gezondheidsdienst voor Dieren (GD). ‘Als de bacterie in de bloedbaan terechtkomt, kan deze op verschillende plaatsen in het lichaam vastlopen en veroorzaakt ze ontstekingen.’
In een koppel met deze bacterie is naast kreupelheid een verhoogde uitval het hoofdprobleem. Vaak worden ook enkele verlamde dieren gezien. Verder is er een lagere groei en is de voederconversie hoger.
Hoe groot de economische schade precies is, is niet precies bekend. ‘Hierover bestaan geen goede getallen. De economische schade bestaat uit verminderde groei, verhoogde uitval en selectie en meer afkeuring’, vertelt Kense.
Of de hoogte van de schade de laatste jaren is toegenomen, is evenmin duidelijk. ‘Het komt en het gaat. Over de jaren heen lijkt het redelijk constant. Wel lijken sommige bedrijven er meer last van te hebben.’
Onderzoekers van GD keken op vier pluimveebedrijven of vloeren, ventilatoren, strooisel, inlegvellen en voer- en watermonsters mogelijke besmettingsbronnen zijn. De bacterie werd niet aangetoond.
Verder zou het laten uitkomen van kuikens uit het ei in de stal kreupelheid kunnen terugdringen. Mogelijk zou dit komen doordat de kuikens direct nadat ze uit het ei zijn gekropen, over voer en water beschikken. Bij een vergelijking tussen groepen die in een broederij zijn uitgekomen en op het pluimveebedrijf - home hatching - werd geen verschil gezien in het aantal dieren met E. cecorum.
Een goede opvang van kuikens lijkt een positief effect te hebben. De temperatuur van het kuiken is hierbij een van de belangrijkste stressfactoren. ‘Kuikens die goed op temperatuur zijn bij aankomst, zullen sneller water en voer opnemen.’
Daarnaast gebruikten vleeskuikenhouders het antibioticum Lincospectin om kreupelheid door enterokokken te voorkomen. Ze zetten dit middel preventief in.

Preventief behandelen

‘Het preventief behandelen met antibiotica is niet meer toegestaan. Behandelingen met antibiotica zijn vaak ontoereikend. De bacteriën zitten op plaatsen, waar antibiotica slecht kunnen doordringen. Na behandeling keren de verschijnselen vaak weer terug’, stelt Kense.
Overdracht van moeder op kuiken lijkt niet erg waarschijnlijk. Deze verticale overdracht is niet aangetoond. GD keek verder op welke manier de infectie wel tot stand komt. ‘De route via de ademhaling en het maag-darmkanaal lijkt het meest waarschijnlijk’, aldus de pluimveedierenarts.
Of er een relatie is met andere ziekten, zoals infectieuze bronchitis/Mycoplasma synoviae, is ook niet bekend. ‘Mogelijk verhogen andere infecties het voorkomen van de aandoening. Ook hierover zijn geen goede cijfers.’
Veterinair praktijkonderzoek en dus ook onderzoek naar de bacterie is eind vorig jaar gestopt door het verdwijnen van de productschappen.