‘Kwaliteit schaalvergroting valt tegen’

Tienke WoudaDe commissie onderzocht onder leiding van voormalig directeur regiodirectie van het ministerie van Landbouw Hendrik Oosterveld vijftien bedrijven uit vijftien verschillende gemeenten.
Twee derde van de bedrijven heeft het beplantingsplan zoals afgesproken slechts gedeeltelijk of geheel niet gerealiseerd. In vier daarvan functioneerde de maatwerkbenadering niet, stelt de commissie. In zeven gevallen had de maatwerkmethode meer kunnen opleveren. Over vier bedrijven is de commissie tevreden. De schaalvergroting is geslaagd en er is een goede ruimtelijke kwaliteit bereikt.
Volgens de commissie hapert de uitvoering van de beplanting, schiet de gemeente als procesregisseur vaak te kort en vindt handhaving onvoldoende plaats. Boeren kunnen overigens goed uit de voeten met hun nieuwe gebouwen, geven de onderzoekers aan.
De maatwerkbenadering werd in 2007 ingevoerd. Kern is dat agrarische bedrijven alleen mogen doorgroeien naar een bouwblok groter dan 1 hectare als het vergrote bedrijf goed in het landschap past. Dat betekent zorgvuldig ontworpen gebouwen en een erfbeplantingsplan. Hiervoor maken gemeenten (tot 2 hectare), de provincie (vanaf 2 hectare) en Welstand met de boer via keukentafelgesprekken een maatwerkoplossing.
Provinciale Staten vroegen om de methode en de gerealiseerde projecten te evalueren. Hoewel de commissie kritiek heeft op de uitvoering, schrijft ze in haar rapport dat de Groninger Maatwerkmethode wel een goed en waardevol instrument is.
LTO Noord Groningen-voorzitter Hilbrand Sinnema trekt zich de kritiek aan. ‘Het is een leerproces dat we zijn ingegaan. De maatwerkbenadering komt soms bovenop wettelijke afspraken. Die onderlinge afspraken moeten worden nagekomen door alle partijen, ook door de boeren.’ Volgens hem is het van belang dat alle partijen voor dit soort afspraken tekenen. ‘Daar moet een goede formule voor worden gevonden.’
Het college van GS vindt de conclusies en aanbevelingen van de visitatiecommissie waardevol. Gedeputeerde William Moorlag: ‘Uit het onderzoek blijkt dat de Maatwerkmethode met de keukentafelgesprekken een belangrijke meerwaarde heeft. Tegelijkertijd doet de commissie aanbevelingen voor verbeteringen. Die nemen wij ter harte. Hierover zullen wij in overleg gaan met de Vereniging Groninger Gemeenten (VGG), LTO Noord en de Natuur- en Milieufederatie.’