Geitenhouderijen zitten vaak te dicht op kwetsbare organisaties

Nieuws Geiten Tim Everloo 27 dec 2025 om 11:23uur

Bijna 60 procent van de professionele geitenhouderijen zit te dicht op kwetsbare organisaties. De bijna 600 onderzochte bedrijven, zoals kinderopvangcentra, basisscholen en zorginstellingen, liggen binnen een straal van 1 kilometer van een geitenbedrijf. Dit blijkt uit een inventarisatie van het Financieel Dagblad (FD).

Meer dan de helft van de professionele geitenhouderijen zit te dicht op zorglocaties en basisscholen

Het FD verzamelde in samenwerking met Company.info de bedrijfsregistraties van 368 geitenhouderijen en een lijst met gevoelige bestemmingen. Dit zijn volgens de Gezondheidsraad locaties waar mensen langere tijd verblijven.

219 geitenbedrijven liggen binnen 1 kilometer van gevoelige locaties en 77 geitenhouderijen - wat gelijk staat aan 21 procent - bevinden zich binnen 500 meter van bijvoorbeeld zorginstellingen. In het onderzoek zijn woonhuizen niet meegenomen, omdat Company.info alleen bedrijfsregistraties bijhoudt.

• Lees ook: Gezondheidsraad oordeelt hard over geitenhouderij

Uit reeds gepubliceerd onderzoek van de Gezondheidsraad blijkt dat binnen 500 meter van een geitenhouderij de kans op longontstekingen 73 procent groter is. Binnen 1 kilometer is de kans 19 procent groter. Uit het advies blijkt dat gemiddeld 841 extra mensen per jaar een longontsteking krijgen als ze binnen 1 kilometer van een geitenstal wonen. Jonge kinderen, ouderen en mensen met onderliggend lijden lopen het grootste risico.

De Gezondheidsraad stelt dat het aannemelijk is dat longontstekingen in de buurt van geitenhouderijen worden veroorzaakt door een samenspel van factoren, bacteriën, fijnstof en endotoxinen. In het eerdere onderzoek Veehouderij en gezondheid omwonenden (VGO) zijn 23 bacteriën gevonden bij patiënten, omwonenden en geitenhouders, en in de buitenlucht rondom geitenbedrijven.

De raad adviseert om risico's te verminderen door voldoende afstand aan te houden tot gevoelige locaties bij nieuwe geitenhouderijen. Een andere optie is om uitstoot terug te dringen bij bestaande bedrijven.

Geen volledig beeld

Het is volgens hoogleraar milieu-epidemiologie Lidwien Smit niet gek dat veel geitenhouderijen in de buurt liggen van kwetsbare locaties. Zij stelt dat dit soort bedrijven, net zoals veehouderijen, regelmatig aan de rand van een dorp liggen. Zij ziet een enorme uitdaging voor Nederland.

De geraadpleegde data op basis van Kamer van Koophandelgegevens biedt volgens Smit een onvolledig beeld. De bedrijfslocatie is niet altijd gelijk aan de plek van de stal, zo stelt de hoogleraar in gesprek met het FD.

Relevant onderzoek

Jos Tolboom, voorzitter LTO-vakgroep Geitenhouderij, vindt het een relevant onderzoek. Ondanks de onvolledige gegevens. ‘Je hoort wel vaker over hoeveel mensen er wonen rond geitenbedrijven, maar voor ons is het andersom ook van belang om te weten hoeveel geitenbedrijven potentieel een conflict met hun omgeving kunnen krijgen.’ De groep geitenhouderijen met gevoelige locaties binnen 500 meter houdt hem ‘het meeste bezig’.

De sector kent de afgelopen decennia een flinke groei. Volgens Tolboom produceerden geitenbedrijven 25 jaar geleden ongeveer 100 miljoen liter melk, inmiddels is dit 450 miljoen liter. De toename is in tussen gestagneerd. Mede door de vele geitenstops - gedreven door zorgen om gezondheidsrisico's - is uitbreiding van de sector alleen Friesland, Groningen en Zeeland nog mogelijk.

Noord-Brabant

De meeste geitenhouderijen met een gevoelig bedrijf in de buurt liggen in Noord-Brabant, het gaat in de zuidelijke provincie om 71 procent. In absolute aantallen gaat het om 145 gevoelige bedrijven die dicht op 62 geitenhouderijen zitten.

De provincie heeft ook de meeste kwetsbare bedrijven binnen een straal van een halve kilometer, namelijk 29. Noord-Brabant is overigens de provincie met de meeste geitenbedrijven in Nederland.