'Innovaties kunnen nadelig zijn voor bodem'

De afgelopen jaren hebben diverse veranderingen plaatsgevonden in de land- en tuinbouw. Door toepassing van innovatieve teelttechnieken, verbeterde rassen, minerale meststoffen, gewasbeschermingsmiddelen en aangepaste machines zijn de gewasopbrengsten per perceel vaak verhoogd.

'Innovaties zijn belangrijk voor de land- en tuinbouw, maar kunnen ook nadelige gevolgen hebben voor de kwaliteit van de bodem', zegt Wico Dieleman, senior projectleider Omgeving bij ZLTO. 'Daarom is het bijvoorbeeld belangrijk dat boeren rekening houden met de draagkracht van de bodem. Het werken met zware landbouwmachines komt de ondergrond vaak niet ten goede.'

Lagere bandenspanning

Dieleman geeft aan dat de bandenspanning van voertuigen op de gronden een actueel thema is voor agrariërs in Zeeland, Limburg en Noord-Brabant. 'Dat is een van de oorzaken waardoor slechte ontwatering kan ontstaan op de akkers', vertelt hij.

'Wij adviseren daarom om in het veld de bandenspanning te verlagen, zodat de druk op de bodem wordt verlaagd. Wat er op het perceel gebeurt, is belangrijker dan met een voertuig met harde banden op de weg te kunnen rijden.'

Organischestofgehalte

Ook het organischestofgehalte en de keuzes rond de inzet van verschillende vormen van bemesting zijn volgens de projectleider belangrijke thema's voor de kwaliteit van de bodem.

'De bodem zit vol leven en organische stof levert energie voor dit bodemleven. Door met groenbemesters en gewasresten te werken kan het organischestofgehalte op peil worden gehouden. Daardoor verbeteren het bodemleven en de bodemstructuur', zegt Dieleman.

Nutriënten

'Daarnaast moet de bodem voldoende nutriënten bevatten, die evenwichtig zijn verdeeld. Ook inzet van compost en nieuwe vormen van bemestingstoedieningen, zoals rijenbemesting, kunnen hierbij worden toegepast.'

Onderzoekers in Nederland en Vlaanderen hebben in de afgelopen jaren veel kennis opgebouwd rond het thema bodem en deze vertaald naar diverse tools, modellen en technieken.

Kennis en tools

'Het soort gewas, de bemesting, de beworteling en de bodemstructuur zijn allemaal factoren die van invloed zijn op de bodemkwaliteit. In het project 'Leve(n)de Bodem' krijgen ondernemers de kans om de beschikbare kennis en tools op een eenvoudige manier te implementeren', legt de projectleider uit.

'Deskundige kennispendelaars maken samen met hen een overzicht van de huidige bodemconditie van hun percelen. Vervolgens gaan ze samen op zoek naar maatregelen om problemen op te lossen. Bij veldexcursies worden bodemgerelateerde thema's als precisielandbouw, verdichting, bodemmoeheid en gewasrestenbeheer behandeld.'

Drie niveaus

Er wordt gewerkt in drie niveaus: basis, gevorderd en masterclass. 'Zo kunnen we iedereen op zijn eigen niveau helpen. Het doel is om samen met de agrariërs te komen tot een betere bodemkwaliteit. Dit moet hand in hand gaan met het gebruik van bodemvriendelijke technieken en een goede gewasopbrengst.'

• Lees meer hierover deze zaterdag in Nieuwe Oogst