Nog maar een keer over fosfaat

Het wordt mij steeds duidelijker dat een bepaalde categorie boeren straks op de fles gaat. Zij worden niet alleen gedwongen om te stoppen met boeren, maar komen berooid in een huurhuis terecht. Het is de staatssecretaris die bepaalt welke categorie boeren.

Extra fosfaatrechten voor bedrijven die op 2 juli de stal nog niet vol hadden, voor bedrijven die nog aan het bouwen waren en voor bedrijven die juist grond hadden gekocht om daarna uit te breiden en dat ook nog zonder generieke korting zit er niet in. Het is daarom schandalig dat Sharon Dijksma promotie heeft gemaakt naar dezelfde functie op een ander ministerie.

Het enige andere, echte verwijt dat je haar kunt maken, is dat ze te lang naar de sector heeft geluisterd. Want juist de melkveehouderijlobby heeft steeds aangedrongen op ruimte voor groei en steeds gezegd dat het meeviel met de toename van het aantal koeien en dat het met de fosfaatproductie wel goed kwam.

Ik behoor zelf niet tot de boeren die het probleem hebben veroorzaakt, vind ik. Ik heb in 2014 en 2015 minder koeien gemolken dan in 2013. Met pijn en moeite zijn we gegroeid van ruim dertig koeien in 1996 naar ruim negentig in 2013. Als de referentieperiode en de generieke korting tegenvallen, is terug naar zestig koeien een inktzwart maar reëel angstbeeld.

De categorie die vanwege fosfaatrechten en de melkveewet een zwaar gefinancierde stal niet vol mag zetten, krijgt het nog veel zwaarder voor de kiezen. Zeker als het niet lukt om het bedrijf voort te zetten. Want wat is vervolgens de marktwaarde van een mooi, modern melkveebedrijf met een grote fosfaatreferentie die niet verhandelbaar is?

Ik ben erg benieuwd hoe de banken achter de schermen aan het lobbyen zijn. Ze zullen ongetwijfeld alles op alles zetten om hun risico's te beperken.

De scheidslijn tussen een visionaire ondernemer en een 'loser' is erg dun. Degene die net wel voor de kritieke datum de nieuwe stal vol had met vee, en expliciet ook de veroorzaker is van het probleem, is spekkoper.

Hij mag zijn vee blijven houden en zal in de toekomst ook profiteren van lagere voerprijzen en mestafzetkosten omdat de verhouding tussen vraag en aanbod verandert. Niet door visionair ondernemerschap, maar door geluk in een referentiedatum.