Tweede leven voor boerencoöperatie

Henriët DijkNCR is de vereniging van en voor coöperaties in Nederland. De agrarische sector richtte de vereniging in 1934 op. Dezelfde agrarische sector lijkt nu een beetje de vele voordelen van een samenwerkingsverband tussen leden te vergeten.
‘Ik zie ontwikkelingen als minder draagvlak voor de langere termijn en voor niet-materiële voordelen. De ledenbetrokkenheid daalt’, aldus Van Nuland. ‘Dat zie ik in sectoren als tuinbouw. Het elkaar zien als collega staat meer onder druk. Men ziet elkaar meer als concurrent.’
Van Nuland verwees naar een internationaal onderzoek over de invloed van coöperaties op het inkomen. ‘In landen waar coöperaties sterk vertegenwoordigd zijn, zie je dat het inkomen van de boer hoger is en prijs voor het product beter.’ Volgens hem investeren coöperaties meer in innovatie dan branchegenoten. ‘Zowel procentueel als anders investeren. Zoals in de schakels voor en achter de keten, bijvoorbeeld een managementsysteem voor boeren.’
Van Nuland vertelde dat er een tweede coöperatiegolf in Nederland gaande is. Van de 4.000 coöperaties is de helft deze eeuw opgericht. Vaak gaat het om kleinschalige, lokale initiatieven. Vanuit economisch oogpunt kan het dan om ‘kleintjes’ gaan, in de ogen van Van Nuland kunnen ze wel als inspiratie dienen voor de ‘oude’ coöperaties.
‘We kunnen er zeker van leren. Bijvoorbeeld hoe ze jongeren erbij betrekken. De essentie is of we bereid zijn het gezamenlijke doel naar een hoger niveau te tillen, om verder te kijken dan de eigen kolom.’
Een nieuwe vorm is bijvoorbeeld de multi-stakeholder coöperatie. Daar zitten producenten en consumenten samen in. ‘De Coop supermarkt is daar een voorbeeld van. Die kent twee type leden, de winkeliers en 600.000 consumenten. Samen besluiten ze over de koers van Coop’, vertelt Van Nuland.