CBS: areaal landbouwgrond 24.400 hectare gedaald

Bijna de helft (49 procent) van het oppervlakte van Nederland had in 2020 een agrarische bestemming. Dat bestaat vooral uit akkers en weilanden. De categorie bebouwd beslaat bijna 24 procent van het landoppervlak. Hieronder vallen alle terreinen die grotendeels bebouwd of bestraat zijn, zoals bebouwing, bedrijventerreinen, wegen en andere infrastructuur, maar ook openbaar groen als parken.

Van het landoppervlak is 16 procent natuur of half-natuur. Hier vallen de beschermde heide en bossen van Natura 2000-gebieden onder, maar ook heggen en hagen met vaak een vorm van landschaps- of natuurbeheer, productiebossen en stukjes bos zonder beschermingsstatus. Ten slotte beslaan zoet en brak water en de kuststrook 11 procent van het Nederlandse grondgebied. De oppervlakte natuur en water nam 44 vierkante kilometer toe, ondanks een afname van bos met 53 vierkante kilometer.

De ruimtelijke verschillen in de omzetting van agrarisch gebied zijn groot. De oppervlakte landbouwgrond is het meest afgenomen in Noord-Brabant (–5.800 hectare) en Gelderland (–3.800 hectare). In alle provincies, met uitzondering van Zeeland, komt het verlies van landbouwgrond vooral door de toename van het bebouwde gebied en in mindere mate door natuurontwikkeling.

Verduurzaming onder druk

LTO Nederland stelt dat de geschetste ontwikkeling de verduurzaming van de land- en tuinbouw onder druk zet. 'Ruim een jaar geleden deed LTO de oproep richting politiek dat meer landbouwgrond nodig is om aan de maatschappelijke opgaven van de samenleving te kunnen voldoen. Denk aan het sluiten van kringlopen en het stimuleren van biodiversiteit, naast het produceren van gezond en vers voedsel', zegt voorzitter Sjaak van der Tak van LTO Nederland.

'Nu blijkt dat de agrarische grond in Nederland verder is afgenomen: met zo'n honderd voetbalvelden per dag', vervolgt hij 'Daarmee lossen we de toenemende vraagstukken op het gebied van klimaat, natuur en landschap dus niet op. Onze oproep blijft daarom onveranderd: geef onze boeren en tuinders de ruimte!'

Inbreiding in stedelijk gebied

LTO Nederland pleit voor inzet op 'inbreiding': waar nieuwe woningen nodig zijn, wordt de ruimte daarvoor gezocht binnen het bestaande stedelijke gebied. Dat kan onder meer door hoogbouw in de buurt van infrastructurele knooppunten. Bij de aanleg van nieuwe terreinen voor distributiecentra, datacentra en andere 'dozen' zou dit inbreidingsprincipe veel strenger moeten worden gehanteerd.

In haar Grondvisie pleitte LTO vorig jaar voor de aanwinning van nieuw land, slimmer gebruik van de schaarse ruimte en betere bescherming van het landbouwareaal. Desondanks constateert de organisatie dat de grondhonger in Nederland alleen maar verder is toegenomen.