Staghouwer: nieuwe focus in nationaal voedselbeleid

Minister Staghouwer mikt op een integraal voedselbeleid, waarin zo duurzaam mogelijk wordt geproduceerd en geconsumeerd en zo weinig mogelijk wordt verspild. Hij wil zich daarbij meer richten op de vraagzijde van het voedselsysteem.

Uit een evaluatie van het voedselbeleid van de jaren 2016-2020 trekt de minister de conclusie dat er geen sprake is geweest van een integraal voedselbeleid waarbij het hele voedselsysteem van producent tot consument centraal stond. De focus van het LNV-beleid is sinds het verschijnen van de visie op kringlooplandbouw in 2017 vooral op het landbouwbeleid komen te liggen.

Vijf speerpunten

Dat moet dus veranderen, en daarbij heeft Staghouwer vijf speerpunten op het oog. Zo moeten er meer mensen gaan eten volgens de Schijf van Vijf, met een goede balans tussen de consumptie van dierlijke en plantaardige eiwitten. Daarbij refereert de minister aan een rapport van Wageningen University & Research (WUR), dat hiervoor pleitte omdat dit bijdraagt aan de robuustheid van ons voedselsysteem. Zo is er op die manier minder behoefte aan import van veevoer van buiten Europa.

Momenteel is de balans tussen dierlijke en plantaardige eiwitten 60/40. In 2030 moet dat 50/50 zijn. 'Dit is een ambitieus doel: dit vraagt over de gehele populatie een gedragsverandering in het eetpatroon', schrijft Staghouwer. De verschuiving zou niet alleen ten goede komen aan duurzaamheid en gezondheid, maar ook bijdragen aan afspraken in het Klimaatakkoord.

Minder voedselverspilliing

Ook moet in 2030 de voedselverspilling nog verder worden teruggebracht, met 50 procent ten opzichte van 2015. Verder wil Staghouwer het aanbod en de consumptie van biologisch voedsel vergroten. Hiervoor werkt hij momenteel aan een nationale strategie.

Als laatste speerpunt noemt de minister dat voedselaanbieders en de verwerkende industrie hun verantwoordelijkheid moeten nemen om duurzame en gezonde keuzes als gemakkelijke keuze te presenteren. Belemmeringen hiervoor, zoals winstoogmerk, moeten met het overheidsbeleid worden weggenomen.

Hand in hand

De minister verwerpt de suggestie dat de verduurzaming in het voedselbeleid door de oorlog in Oekraïne tijdelijk moet worden geparkeerd in het kader van voedselzekerheid. In debat met de landbouwcommissie van de Tweede Kamer gaf hij woensdag aan dat er zowel landelijk als mondiaal geen voedseltekort is.

'Onze voedselzekerheid is niet in het geding, al maak ik me wel zorgen over de voedselvoorziening elders en hebben gestegen prijzen wel degelijk effect op de sector. Conform het coalitieakkoord zet ik me in voor een landbouw die binnen onze doelen opereert. Dat wil ik nu niet weghalen. Een duurzaam en weerbaar voedselsysteem kan en moet hand in hand gaan.'

Samen doen

In het debat benadrukte Staghouwer nogmaals dat de opgave hiervoor niet alleen de verantwoordelijkheid is van de primaire sector. 'Het ligt niet alleen op het bordje van de producent. We moeten het samen doen, als overheid met de ketenpartners en de consument. Ik verwacht van banken en de keten een bijdrage in de gestegen kosten om het aanbod duurzamer en diervriendelijker te maken.'

De verdere uitwerking van de plannen in de voedselstrategie wordt later dit jaar gepresenteerd door de minister.