Explosie emissiearme vloer dreunt nog na

Een enorme knal was het. Bij de buren, ruim 200 meter verderop, stonden de kopjes te rammelen in de kast. De andere buren dachten dat er een muur was omgevallen. En Joan ter Weele, die zelf in huis was, dacht dat er boven een kast was omgevallen.

Maar toen de melkveehouder uit Markelo op het beeldscherm keek met daarop de beelden in de stal, zag hij iets anders. Een enorme rookwolk in de schuur en achter in de stal vlammen van 3 meter hoog.

112

'Ik ben gelijk naar de stal toegerend en heb 112 gebeld. Mijn vader was in de stal om de mest te mixen. Hij is door de vlammen weer terug naar de trekker gelopen om de mixer uit te zetten.'

De brandweer wist waar ze moest zijn. De chauffeur en de commandant van de lokale brandweer werken bij het loonbedrijf van de familie Ter Weele. De brandweer belde direct de loonwerker om de mestkelder leeg te pompen en uit te rijden over het land.

Verdronken

Tien koeien werden levenloos uit de mestkelder gehaald. Ze waren vrijwel direct verdronken. Een andere koe zat met de klauw klem en is door de veearts uit haar lijden verlost. Dat gebeurde de dag erna ook met een andere koe die met het bovenbeen had klem gezeten. De periode erna verloor de familie Ter Weele nog meer koeien aan longontsteking als gevolg van mest in de longen.

Uiteindelijk hebben twintig koeien het niet overleefd. Twee koeien zitten nog in de ziekenboeg. Joan ter Weele: 'Eentje gaat binnenkort kalven. Ze loopt met een been wat naar buiten door een zenuwbeschadiging. De andere koe, de lievelingskoe van mijn vader, gaat geen melk meer geven. Die houden we en staat nu in de administratie als vleesvee.'

Verschroeide haren

Freek ter Weele zelf heeft geluk gehad. Hij had verschroeide haren en kortere wenkbrauwen. Maar hij stond op een betonplaat die vastzat aan de muur. Joan ter Weele wil er niet aan denken wat er gebeurd was als hij op een andere plek had gestaan. Een deel van de ligboxen was ingestort en tientallen betonplanten van meer dan 1.000 kilo zijn de lucht ingevlogen en vervolgens in de mestkelder beland. 'Het belangrijkste is dat mijn vader er nog is.'

De melkveehouder vertelt het verhaal, terwijl zijn vader buiten aan het werk is. 'Het was een traumatische ervaring voor ons. Mijn vader is er zelfs voor naar de psycholoog geweest.'

Overleden koeien

Op de avond van de explosie heeft Freek ter Weele eigenhandig de overleden koeien op een rij gelegd. 'Dat wilde hij graag doen. Dat was het laatste wat hij voor ze kon betekenen. Wij zijn echte dierenvrienden, we houden van onze koeien.'

In de media verschenen beelden van de mannen waar ze huilend op staan. 'En dan lees je reacties eronder met mensen die zich afvragen of we huilen om de dieren of om het geld. Ik zeg je: het geld doet er niet toe. Daar zijn we voor verzekerd. Maar we hebben een band met onze dieren. Ze zijn heel belangrijk. Bij ons komt een melker die het opvallend vindt hoeveel wij met de dieren knuffelen en praten.'

Shock

De melkveehouder zelf was ook in een soort shock. 'Na de knal stond ik twee uur te trillen. Ik maakte een oormerk schoon. Nummer 59. Dat was de koe die ik, voordat ik de stal verliet, nog als laatste even had aangehaald. Toen werd het me even te veel.'

De oorzaak van de ontsteking is niet meer te achterhalen. Waarschijnlijk door een vonk van de trekker of de mestrobot.

Oude stal

De nieuwe stal met emissiearme vloer is op 31 mei 2017 in gebruik genomen. De oude stal staat er nog, naast de nieuwe stal en kon gelukkig gelijk weer in gebruik worden genomen, inclusief de melkrobot.

'We melken 75 koeien. We hebben vergunningen voor 130 koeien en willen langzaam die kant op groeien. Dan hebben we de oude stal ook weer nodig. Dat was het plan. Alles werkte nog in de oude 2 x 7-visgraatmelkstal. De melkmachine spoelden we iedere maand nog een keertje door.'

Beluchtingssysteem

Dinsdag is de nieuwe stal, na reparatie, voor het eerst weer in gebruik genomen. 'Het is te bizar voor woorden, maar we moesten dezelfde vloer er weer in leggen. Maar we hebben nu wel een beluchtingssysteem laten aanleggen op de bodem van de mestkelder.

Als het aan Ter Weele ligt, gaat de verplichting voor emissiearme vloeren er zo snel mogelijk vanaf. 'Wij nemen nu een extra maatregel met het beluchtingssysteem. Dat systeem zorgt al voor emissiereductie en kan dus een alternatief zijn voor de vloer. Je hebt ook nog bacteriemengsels en aanzuren van mest als alternatieven. Maar in Nederland kan dat niet.'