Schoner erf met nieuwe lasagnekuil

Reportage Melkvee Mascha Scharenborg 31 mei 2019 om 06:25uur

De investering in nieuwe kuilplaatsen voor meer arbeidsgemak, veiligheid en een stabieler rantsoen op melkveebedrijf Stokman heeft nog een andere plus. Door certificering voor de Maatlat Schoon Erf zijn er fiscale voordelen.

Aan de rand van Koudum springen de silowanden van de nieuwe sleufsilo van melkveebedrijf Stokman in het oog. In de berm van de toegangsweg staat een serie betonnen wanden voor de tweede voersilo klaar. Eenmaal dichterbij is de silo van 80 bij 22 meter imposant. De eerste grassnede van 100 hectare ligt er sinds drie weken in en vormt een laagje van zo'n 60 centimeter. Het gras is afgedekt met een groen zeil en waterslurven.

Melkveehouder Anton Stokman kan niet wachten tot de silo is gevuld en de koeien kunnen worden gevoerd met het nieuwe rantsoen. Stokman heeft samen met zijn vrouw Tiny en zoon Arjan een melkveebedrijf met 280 melkkoeien. Achterop het erf van de bedenkers van het vrije keuzeconcept voor melkvee wordt dit seizoen voor het eerst een lasagnekuil gemaakt. In december zit de silo vol met vijf sneden gras, mais en perspulp.

De familie Stokman melkt 280 koeien. © Fotografie Frans Mulder

Wij schrappen de mestvaalt, omdat straks alle mest in de vergister gaat

Anton Stokman, melkveehouder in Koudum

Automatisch oprolsysteem

Een laagjeskuil met voer voor een heel jaar. Een automatisch oprolsysteem zorgt er straks voor dat het plastic wordt opgerold en het benodigde voer er eenvoudig kan worden uitgefreesd. Ook tijdens het inkuilen gaat het afdekken automatisch. Alles bij elkaar is het een investering van zo'n 450.000 euro.

Totdat de nieuwe kuil vol is, ligt er nog voldoende voorraad in de bestaande voersilo's. 'Omdat we nu met verschillende kuilen werken, moeten de koeien te vaak wennen aan een nieuw rantsoen. Dit geeft omzetverliezen. We streven ernaar dat de koeien het voer 1 tot 2 procent efficiënter omzetten in melk, door het rantsoen uit de lasagnekuil', blikt de melkveehouder vooruit.

Plannen

Volgens Stokman waren er al langer plannen om te investeren in de voeropslag. 'In de loop van de jaren zijn de kuilplaatsen verlengd en verhoogd. We hebben ze al 35 jaar op deze plek. De hoogte en het vele sjouwwerk met de zandslurven komen de veiligheid en gezondheid niet ten goede', licht hij toe.

'Er zijn veel positieve ervaringen met een lasagnekuil. Maar we hebben er tot nu mee gewacht, omdat we meer zekerheid wilden of het straks ook aansluit bij het automatisch voeren. Daar zijn diverse bedrijven nu volop mee in ontwikkeling en daar hebben we veel vertrouwen in. Kortom: we zijn positief over deze manier van kuilen en voeren.'

Maatlat Schoon Erf

Al snel stond vast dat de nieuwe voeropslag een plek zou krijgen in het verlengde van het bouwblok, op het eerste deel van de huiskavel. Bijkomend voordeel is dat Stokman met de investering in de voeropslag kon aansluiten bij de Maatlat Schoon Erf. Deze regeling heeft als doel om emissies uit onder andere voeropslag te verminderen. Zo kan Stokman profiteren van 13,5 procent belastingaftrek en een willekeurige afschrijvingstermijn.

Door te kiezen voor een lasagnekuil wordt diesel bespaard, omdat de trekker met voermengwagen niet meer meerdere kuilen langs hoeft om de wagen te vullen. De nieuwe kuilen liggen binnen 50 meter van de stal, een van de eisen in de Maatlat Schoon Erf.

Een ander criterium voor de maatlat is om goed gefundeerd te bouwen. Stokman trof ook voorzieningen om ervoor te zorgen dat het zuivere regenwater gescheiden blijft van het afvalwater uit de voedselkuilen. Zo wordt eventuele afspoeling van ongewenste stoffen en onnodig verlies van zuiver water voorkomen. Langs de zijwanden van de voersilo's is een putsysteem gebouwd die óf regenwater óf perssappen van het voer opvangt. Door het deksel om te draaien, kan eenvoudig worden gewisseld.

De laagjeskuil heeft een automatisch oprolsysteem. © Fotografie Frans Mulder

Volledige asfaltering

Wat nog in de planning zit, is volledige asfaltering van het erf rondom de nieuwe silo's naar de stal. Maar er gebeurt meer. Nog dit jaar neemt Stokman een monomestvergister in gebruik, in samenwerking met coöperatie Jumpstart van FrieslandCampina.

De loonwerker is bezig met grondwerkzaamheden op de plek van de voormalige mestvaalt. 'Wij schrappen de mestvaalt, omdat straks alle mest, inclusief kalvermest en voerresten, in de vergister gaat. Ook dit is een van de criteria voor de maatlat. We hebben straks dus geen emissies van mestvocht meer vanuit de mestvaalt.'

Criterialijst Maatlat Schoon Erf zelf invullen

Stokman is positief over de Maatlat Schoon Erf. Hij vulde de criterialijst zelf in. 'Ik vind dat boeren dit zonder hulp van een adviseur moeten kunnen doen. Omdat de maatlat nieuw is, was het soms wel even zoeken en puzzelen. Maar we hebben het benodigde aantal punten binnen', zegt hij.

'Investeren in een nieuwe opslag was daarvoor wel vereist, want bij de bestaande silo's hadden we nooit aan de criteria kunnen voldoen. Maar wij wilden toch al iets met de voeropslag. Deze regeling sloot daar mooi op aan.'

Maatlat Schoon Erf

De overheid heeft de Maatlat Schoon Erf, die sinds 1 januari 2018 bestaat, opgenomen in de MIA/Vamil-regeling. Zo wordt fiscaal voordeel gegenereerd voor investeringen die bijdragen aan schoner oppervlaktewater. Vanuit de Europese Kaderrichtlijn water mag er in 2027 nul emissie naar het oppervlaktewater. Belangrijkste doelstelling van de maatlat is het stimuleren van investeringen die emissies voorkomen uit mest, compost, reinigingsmiddelen, gewasbescherming en veevoer. De maatlat biedt ondernemers de mogelijkheid zich te laten certificeren. Het betreft maatregelen voor de inrichting van het erf bovenop wettelijke regels. Met Milieu-investeringsaftrek (MIA) is het mogelijk om 13,5 procent extra van de investeringskosten op de winst in mindering te brengen. Met Willekeurige afschrijving milieu-investeringen (Vamil) kan worden afgeweken van de reguliere afschrijving en mag de afschrijving voor 75 procent willekeurig plaatsvinden.