'De dosis maakt het vergif, ook met woorden'

Niet voor niets vinden we bij Voltaires 'Ik kan uw mening nog zo abject vinden, maar ik zal uw recht verdedigen om die te uiten' een grens bij het oproepen tot geweld. 'C'est la ton qui fait la musique.' Woorden doen ertoe en worden soms willens en wetens gebruikt om te kwetsen. Men jut elkaar op via sociale media met grote woorden en superlatieven.

Collega Alex Datema kreeg onlangs bezoek van een paar heethoofden, nadat een boerenbaasje in een vlog vuilbekte over 'boerenverraad'. Lekker reallife intimideren.

De andere kant van het spectrum maakt zich evenzeer schuldig aan zulk gedrag. Enkele Caring Farmers zijn blijkbaar wat minder zorgzaam wat betreft hun woordgebruik. Als je jezelf zo'n naam geeft, moet de vlag de lading dekken. Ze polariseren, diskwalificeren collega's en kloppen zichzelf op de borst. Mijn moeder had een gezegde: 'Eigen roem stinkt.'

De meeste boeren zijn gewoon zorgzaam. Je hebt er af en toe een hufter tussen zitten, zoals in alle groepen. Het gros van de Caring Farmers en gewone leden van Farmers Defence Force (FDF) zijn prima collega's.

De FDF'ers bij ons in West-Brabant gaan bijvoorbeeld bij acties naar de Amercentrale, Shell Moerdijk, ATM en vliegveld Seppe en worden aangestuurd door iemand die zowel van FDF als van de Brabantse Milieufederatie, Netwerk Goed Boeren, is. Hij is gediplomeerd natuurboer en winnaar van Brabants eerste Agrofoodpluim, een echte caring farmer. Alleen zonder officieel etiket.

Spreek elkaar aan als je intimidaties ziet, ook binnen groepen. Niet alleen wijzen naar de ander. Het probleem bij de meeste mensen die deugen, zoals Rutger Bregman in zijn boek schrijft, is dat ze wegkijken en zwijgen. Daarmee geef je juist het exces de ruimte.

Extremisme en een vergiftigde sfeer maakte van een gesjeesde dierenextremist de brute moordenaar die Pim Fortuyn's vrije woord verstomde. Sjaak van der Tak maakte dit als wethouder in Rotterdam, de stad van Fortuyn, mee toen dit gebeurde.