Onttrekkingsverbod West-Brabant ingesteld

Het gaat om de stroomgebieden van de Brandse Vaart en Zijbeken en in de stroomgebieden Kibbelvaart, Lokkervaart en Bosloop. De stroomgebieden de Brandsche Vaart en Zijbeken liggen in de gemeenten Breda, Etten-Leur, Rucphen en Zundert. De stroomgebieden van de Kibbelvaart, Lokkervaart en Bosloop liggen in Breda, Etten-Leur, Rucphen en Halderberge. Voor de overige gebieden in West-Brabant geldt (nog) geen onttrekkingsverbod.

De onttrekkingsverboden gelden sinds maandag en duren tot een nog nader vast te stellen tijdstip. Het waterschap controleert of iedereen zich aan het verbod houdt. Bij een onttrekkingsverbod mag geen water meer uit genoemde watergangen en aangesloten sloten en beken worden gehaald voor bijvoorbeeld beregening. Het waterschap zegt de situatie goed in de gaten te houden en zodra het kan, het onttrekkingsverbod in te trekken.

Droog voorjaar

Oorzaken voor het instellen van het onttrekkingsverbod zijn het droge voorjaar, de zakkende grondwaterstanden en de weersverwachting. Volgens het waterschap dreigt het waterpeil in het gebied onder de kritieke normen te zakken. Door de lagere waterstand kan schade optreden aan oevers, kaden en gewassen en kunnen dieren en planten in het water dood gaan.

Waterschap Brabantse Delta zegt er alles aan te doen om verdroging zoveel mogelijk tegen te gaan. Het waterschap voert de maatregelen uit om water in het gebied vast te houden en zo de grondwatervoorraad aan te vullen. Dit gebeurt door in hoger gelegen gebieden water vast te houden door stuwen omhoog te zetten en in lager gelegen gebieden water binnen te laten door sluizen open te zetten. De stuwen zijn de hele winter in het gebied hoger ingesteld.

Maatregelen

Agrariërs en terreinbeheerders hebben maatregelen genomen om water zoveel mogelijk vast te houden. Het waterschap startte begin 2019 de actie Drempel tegen Droogte, waarbij grondgebruikers op de hogere zandgronden een of meerdere drempels (planken) kunnen aanvragen om deze in de sloten op hun eigen percelen te plaatsen.

Kees de Jong, dagelijks bestuurslid waterschap Brabantse Delta, roept op om zuinig om te gaan met water: 'Afgelopen winter hebben we samen met agrariërs en natuurterreinbeheerders het water goed en lang vastgehouden, maar nu haalt de natuur ons in. Deze onttrekkingsverboden zijn nodig om verdroging in het gebied tegen te gaan.'

Omslag maken

Volgens Johan Elshof, specialist Water bij ZLTO, gebeurt er al veel, maar moet er nog veel meer gebeuren om voldoende water vast te houden in de wintermaanden. 'We zitten momenteel in een overgangsfase. Veel boeren moeten de omslag nog maken en kunnen vaak wel wat hulp gebruiken om maatregelen toe te passen. En soms is bedrijfsspecifiek maatwerk nodig.'

ZLTO heeft het programma BodemUp ontwikkelt om haar leden te ondersteunen met water vasthoudende maatregelen. Elshof: 'Denk daarbij aan het vergroten van de organische stofgehalte, het breken van storende bodemlagen en slemp, het plaatsen van kleine drempels langs percelen zodat water niet in de sloten verdwijnt en het graven van infiltratiegleufjes in percelen. Er zijn tal van mogelijkheden.'

Bewustwording

ZLTO wil het bewustzijn onder boeren vergroten door hen van informatie te voorzien, subsidiemogelijkheden aan te boren en bijeenkomsten te houden. 'Het besef moet gaan leven dat een veel groter deel van het water dat in de winter valt, opgevangen kan en moet worden. Vooral op de flanken en de hoger gelegen gebieden. We moeten ervoor zorgen dat het water de diepere ondergrond bereikt en de haarvaten, zoals greppels en de kleinere boerensloten. Naast agrariërs hebben ook natuurorganisaties en gemeenten hierin een verantwoordelijkheid.'

Dat in West-Brabant nu een onttrekkingsverbod is ingesteld, is volgens Elshof uitzonderlijk. 'Dat gebeurt rond deze tijd van het jaar eigenlijk alleen in het gebied rond de Dommel. Het verbod zou voor problemen kunnen leiden in de aardbeien- en boomteelt als ondernemers afhankelijk zijn van beregening uit het oppervlaktewater. Niet iedereen beschikt over een grondwateronttrekkingsput. Soms is de buurman bereid, zijn put ter beschikking te stellen aan zijn collega.'