Provincies in de wachtkamer nu Van der Wal-miljarden PPLG's vervallen

Het demissionaire kabinet wilde met het transitiefonds van 24,3 miljard euro de plannen op het gebied van natuur, water, klimaat en stikstof bekostigen. Maar in de financiële bijlage bij het hoofdlijnenakkoord dat PVV, VVD, NSC en BBB hebben gesloten, staat dat het transitiefonds vervalt. Het geld dat hiervoor is gereserveerd, nog ruim 20 miljard euro, wordt gebruikt als dekking voor plannen rondom woningbouw, infrastructuur en de bouw van kerncentrales. Ook gaat tot en met 2030 zo'n 5 miljard naar de agrarische sector.

'De grote vraag is hoe het verdergaat met het PPLG, ik ben enorm benieuwd', zegt Maurits von Martels (BBB), de gedeputeerde die in Overijssel over dit programma gaat. 'In het hoofdlijnenakkoord staat hier niets over. Het PPLG blijft een 'black box'. Hoe concreet worden de doelen gesteld? Hoeveel tijd krijgen we om ze te realiseren? Dat moeten we afwachten. Daar zal in de komende weken wel duidelijkheid over komen.'

Andere provincies wachten ook af wat het verdwijnen van het transitiefonds voor gevolgen heeft. Vorig jaar leverden de twaalf provincies een eerste versie van hun PPLG in bij minister Van der Wal. Alle plannen telden bij elkaar op tot een bedrag van bijna 60 miljard euro, veel meer geld dan de regering wilde vrijmaken. De wet die de totstandkoming van het transitiefonds moest regelen, werd na de val van het kabinet controversieel verklaard door de Eerste Kamer en is dus nog niet behandeld.

Het ministerie stelde begin dit jaar wel alvast 1,28 miljard euro beschikbaar, zodat de provincies in ieder geval een begin kunnen maken met hun meest concrete plannen, de koploperprojecten. Volgens de planning moeten ze komend najaar een aangescherpte versie van hun PPLG indienen. Maar het is hoogst onzeker of het nieuwe kabinet wel doorgaat met het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) en de hieruit voortvloeiende gebiedsgerichte aanpak door de provincies.

Noord-Holland houdt doelen overeind

Voor Noord-Holland blijven de doelen voor het landelijk gebied voor onder meer landbouw en natuur staan, laat BBB-gedeputeerde Jelle Beemsterboer weten. Noord-Holland becijferde een jaar geleden dat de provincie er 1,2 miljard euro voor nodig had.

Onduidelijk is hoe die doelen nu moeten worden bekostigd. 'Wij hielden rekening met de kans dat het transitiefonds van het vorige kabinet niet zou worden doorgezet', zegt Beemsterboer. 'We komen daar vast over in gesprek met een nieuw kabinet. Landelijk budget zal het halen van de doelen versnellen.'

Het Friese college van Gedeputeerde Staten is bezorgd over wat er in het hoofdlijnenakkoord staat over natuur, water en het landelijk gebied. Veel komt niet overeen met al gemaakte plannen. 'Het wegstrepen van de middelen voor het transitiefonds baart ons zorgen. Dat geld hebben provincies nodig om gebiedsgericht te kunnen blijven werken', zegt BBB-gedeputeerde Femke Wiersma.

Vasthouden aan klimaatdoelen

De provincie is er wel over te spreken dat boeren meer regie krijgen over agrarisch natuurbeheer en dat landbouw en regio veel aandacht krijgen. Ook het vasthouden aan klimaatdoelen is goed voor Friesland, stelt CDA-gedeputeerde Friso Douwstra. 'Dat is voor het veenweidegebied erg positief.'

Flevoland is te spreken over de plannen voor de land- en tuinbouw en visserij. 'Het is positief dat het hoofdlijnenakkoord prioriteit geeft aan het kunnen verdienen van een goede boterham binnen het land- en tuinbouw-, visserij- en natuurbeleid', schrijft het college van Gedeputeerde Staten. Het dagelijks bestuur van de provincie is blij met de nadruk op de regio in het akkoord.