Zeeuwse ondernemer zoekt naar weerbaar teeltsysteem voor uien

Vydate werd vooral door uientelers gebruikt tegen vrijlevende aaltjes en de bonen- en uienvlieg. Het middel is sinds vorig jaar in de Europese Unie verboden. Toen Haartsen drie jaar geleden in contact kwam met plantenextractenleverancier Pireco, was van een mogelijk verbod nog geen sprake. Toch besloot de akkerbouwer en loonwerker in het Zeeuwse Biervliet toen alvast te experimenteren met alternatieven.

Haartsen: 'Door de biostimulant Nemater van Pireco toe te passen, zouden uien beter moeten groeien en weerbaarder zijn tegen plaaginsecten. Het gewas kan mogelijk ook meer schade hebben. Ook hebben we het granulaat Belem van Corteva in de proef liggen. Dat is een beperkte vervanger van Vydate.'

Meer toepassingen

De eerste ervaring van de Zeeuwse ondernemer is dat biostimulanten korter werken en dat je meerdere toepassingen moet doen. 'Daarom beproeven we in het groeiseizoen als extra biostimulant Stimuter van Pireco.' De proeven van Pireco worden uitgevoerd op een traditioneel vlakvelds teeltsysteem.

Verder ligt ook Nemguard van Certis Belchim in de proef. Dit is een middel van natuurlijke oorsprong op basis van een knoflookextract en heeft ook een toelating in Nederland. Daarnaast is een deel van de proef ingericht voor onderzoek naar een combinatie van middelen. 'We spuiten biostimulanten in het object met Belem', zegt Haartsen. 'We willen onderzoeken of biostimulanten in combinatie met chemie een plus geven.'

Vanwege de droogte was het de afgelopen jaren lastig om al echt concrete resultaten van de proeven te noemen. Maar het is volgens de akkerbouwer en loonwerker wel de moeite waard om voor het derde jaar op rij de onderzoeken uit te zetten.

Weerbaar tegen droogte

Meerdere proeven op het akkerbouwbedrijf van Haartsen worden gedaan op verhoogde bedden of op ruggen. Aanleiding hiervoor is dat zoetwater op Zeeuws-Vlaanderen beperkt of niet beschikbaar is. De laatste zeven jaar is dat vanwege de droogte een steeds groter probleem. Met de teelt op verhoogde bedden of ruggen hoopt de ondernemer dat de uien weerbaarder zijn tegen droogte, maar ook tegen ziekten en plagen.

In de proeven worden geen druppelslangen gebruikt, omdat Haartsen het geluk heeft dat hij een zoetwaterbel heeft gevonden. Met een diepdrain zuigt hij bij droogte het water op, zodat hij vervolgens de proef met een haspel kan beregenen.

'In de beddenproef hebben we met een Simon Cultirateau-frees de bedden 1,5 meter breed gemaakt. Deze frees maakt de bedden heel zacht. Ze zijn 10 tot 12 centimeter hoger dan bij een vlakveldssysteem. Per bed hebben we vijf rijen gezaaid', legt Haartsen uit.

'We hopen met deze verhoogde bedden extreem weer beter aan te kunnen', vervolgt de ondernemer. 'Hoe gek het ook klinkt, we wachten nu op regen. De bovenste laag is door de slagregen van laatst net een betonplaat. Hopelijk kan door een nieuwe regenbui de korst breken.'

Bij het systeem op ruggen zijn vier rijen op 1,5 meter gezaaid, dus twee zaaisporen per rug. Ook met dit teeltsysteem hoopt Haartsen dat uien extreem weer beter de baas kunnen zijn. 'We hebben mechanisatie voor wortelteelt. We hebben een soort van afgeplatte wortelruggen getrokken.'

Moeizaam voorjaar

Haartsen spreekt van een moeizaam voorjaar, waarin de uien zeker een maand later de grond in zijn gegaan dan normaal. Op 12 en 13 mei werden de uien gezaaid. 'Een oud gezegde vertelt ons: uien zaaien in mei geeft prei. Ik hoop dat het meevalt, want die oude gezegden kloppen vaak wel', vreest de akkerbouwer.

Op zijn eigen akkerbouwbedrijf teelt Haartsen 8,5 hectare zaaiuien. Wat betreft het loonwerk is de Zeeuw verantwoordelijk voor bijna 200 hectare zaaiuien en 60 hectare plantuien. Het doel van de proeven op zijn eigen bedrijf is om de kennis en ervaring die hij daar opdoet ook mee te nemen naar zijn klanten.